Na razlici broja umrlih i rođenih, Srpska bi u narednih pet decenija mogla da ostane bez trećine stanovništva, a procjena je da će se u ovom periodu broj mladih smanjiti za više od 40 odsto.
Nvo pokazuje Projekcija stanovništva RS 2019-2070, koja je urađena pod pokroviteljstvom Populacionog fonda ujedinjenih nacija (UNFPA), a koju je objavio Zavod za statistiku RS.
Tako bi, do 2050, moglo da dođe do smanjenja broja stanovnika RS za 19, a do 2070. za čak 33 odsto.
Podsjetimo, Srpska je po osnovu negativnog prirodnog priraštaja, a kad se u obzir uzme zvanična statistika, od 2002. do 2019. ostala bez skoro 67.000 ljudi.
Nepovoljni pokazatelji
I demografi upozoravaju da smo skoro dvije decenije u konstantno nepovoljnom periodu demografskog razvoja, u kome se broj stanovnika smanjuje, a prirodni priraštaj ima negativne vrijednosti.
Bruto stopa fertiliteta veoma je niska, a stanovnici Srpske se ponašaju u skladu s trendovima evropskog modela, koji karakteriše odlaganja braka, sve kasnije rađanje djece i smanjenje broja sklopljenih brakova.
Primarni problemi demografskog razvoja RS su nedovoljno rađanje, konstantna emigracija radno sposobnog i reproduktivnog stanovništva, te intenzivan proces starenja.
I pomenuta ekspertska projekcija ukazuje na to da bi ženski fertilni kontingent mogao da se smanji za trećinu već do 2025, te za skoro polovinu do 2070. godine. To bi dovelo do velikog smanjenja broja živorođene djece u Srpskoj – za 30 odsto u narednih pola decenije, a čak za 42 odsto do 2070.
Studije
Prof. dr Draško Marinković, predsjednik Centra za demografska istraživanja, ističe da su u RS i ranije usvojene i objavljene studije i dokumenti gdje su već urađene projekcije stanovništva po kojima bi, polovinom ovog vijeka, u Srpskoj moglo biti svega 800.000 stanovnika. Objašnjava da ove projekcije u najvećoj mjeri zavise od obima spoljnih migracija, ali i od budućih demografskih trendova i faktora koji će uticati na prirodno kretanje stanovništva.
– Slične podatke smo dobili i u nedavno predstavljenoj ekspertskoj projekciji, prema čijem bi prvom scenariju, koji uključuje samo prirodnu promjenu, odnosno broj rođenih i umrlih, RS do 2050. mogla imati oko 919.300, a 2070. samo 763.000 stanovnika. Prema drugom scenariju, ako uključimo i unutrašnje migracije u okviru BiH, Srpska bi 2050. godine mogla imati oko 928.600, a 2070. oko 781.400 stanovnika – objašnjava Marinković za Srpskainfo.
Prema njegovim riječima, a s obzirom na dosadašnji intenzitet prirodne depopulacije i veliku emigraciju stanovništva, oba scenarija iz ove projekcije bi nam se, nažalost, mogla ostvariti i znatno ranije.
– Ono što ove projekcije predviđaju, a mišljenja sam da predstavlja poseban problem, jeste ubrzani proces starenja našeg stanovništva. Trenutno je svaki peti stanovnik RS stariji od 65 godina, a prema ovim projekcijama će to biti svaka treća osoba do 2070. Tačnije, u odnosu na ukupno stanovništvo, predviđa se porast udjela starog stanovništva, a to su ljudi stariji od 65 godina, sa trenutnih 21 na 31 odsto do 2050. i na čak 35 odsto do 2070. Udio ostarjelog stanovništva, starijeg od 80 godina, povećao bi se za više od 50 odsto. S druge strane, prosječna starost bi se sa trenutnih 44 godine prvo povećala na 49 godina do 2050, a onda na čak 51 godinu do 2070. – kaže Marinković.
Populaciona politika
Dodaje da ove projekcije samo potvrđuju ranije konstatacije da nepovoljan demografski razvoj prijeti da bude ograničavajući faktor ukupnog razvoja RS.
Populaciona politika
– Ovakvo stanje ne može se zaustaviti, bar sa sadašnje tačke gledišta, ali treba raditi na njegovom ublažavanju. Smanjen je broj žena fertilnog kontingenta koje rađaju, unutar fertilnog kontingenta dominira starija kohorta, žene od 35 do 49 godina koje manje rađaju. Imamo stariju populaciju, smanjeni broj stanovnika, nepovoljnu bruto i neto stopu reprodukcije – kaže Pašalić za Srpskainfo.Dodaje da ove projekcije samo potvrđuju ranije konstatacije da nepovoljan demografski razvoj prijeti da bude ograničavajući faktor ukupnog razvoja RS.
/srpska.info/
