Ona je prvi student na planeti koji je studirao tradicionalni instrument – gusle. Danas je 26-godišnja Bojana Peković iz Kraljeva svjetski poznata srpska guslarka, pjevačica i muzičarka.
Na njeno muzičko opredjeljenje veliki uticaj imao je njen otac, profesor gusala Radovan Peković, istaknuti član Saveza srpskih guslara, osnivač i predsjednik Udruženja guslara Žiča. Zato i ne čudi da je već sa pet godina upisala klavir, a već sa šest imala svoj prvi muzički nastup u Narodnom muzeju u Kraljevu, na otvaranju izložbe o Prvom svjetskom ratu.
– Sa pet godina počela sam da nastupam sa etno-pevanjem, a godinu dana kasnije i sa pevanjem uz gusle. Moj otac je guslar i uz njega sam postepeno savladala osnove i bazu iz koje sam kasnije stvarala svoj stil – započinje za Ona.rs razgovor ova izvanredna mlada umjetnica.
Srednju muzičku školu na smjeru etnomuzikologije završila je u Kraljevu, gdje se bavila pjevanjem i sviranjem gajdi, frule, okarine, kavala… Međutim, nakon upisa Fakulteta muzičke umjetnosti u Beogradu odlučila je da ode u Finsku na muzičku akademiju i da gusle postanu njen glavni instrument.
Zbog nje je Muzička akademija Sibelijus u Helsinkiju odlučila da uvede taj instrument u program, i tako postaje prvi student u istoriji koji je proučavao gusle. Upitana da li je to tačno, odgovara potvrdno.
– Što se tiče izvođaštva i dugogodišnjeg prolaska sa tim instrumentom kroz zvanični sistem brojnih muzičkih predmeta – jeste. Postoji divan smer Globalne muzike na Sibelius muzičkoj akademiji u Finskoj, koji mi je omogućio da donesem svoj umetnički izraz. Koncept celog odseka je takav da dolaze ljudi sa raznih strana sveta i predstavljaju svoju kulturu ili muzički žanr kojem pripadaju. Nakon položenog prijemnog, svakako mojim dolaskom, došlo je do obostranog zadovoljstva i razmene iskustva sa globalnim smerom – objašnjava Pekovićeva za Ona.rs.
Kako su gusle poseban vid naše tradicije, pa i vid komunikacije, istorije, prenošenja poruka na način koji je nažalost “stran” mnogima i na neki način “dalek” sve mlađim generacijama, ova mlada umjetnica je ipak dokaz da i nije baš tako. Upitana šta njoj zapravo znače gusle, na koji način može da približi drugima ovaj instrument, kao i lirske i epske pjesme koje ih prate, Pekovićeva ističe:
– Gusle su za mene potreba da izrazim svoj unutrašnji život. Kao što ste rekli, one su vid komunikacije i razgovora. Brojne tematike vezane za njihov repertoar i opus predstavljaju divno kulturološko blago koje nastavlja da me inspiriše, kako epsko nasleđe, lirsko, šaljivo, grupno pevanje tako i brojne druge mogućnosti kao što je “world” muzika.
Guslarka je do sada učestvovala na oko 700 različitih kulturnih, duhovnih obrazovnih i humanitarnih manifestacija. Prvi album je objavila sa 11 godina, a drugi “Ep o Kosovu” 2022. godine, sa epskim pjesmama iz Vukovih zapisa iz 19. vijeka. Iako izuzetno mlada, kulturno-prosvetna zajednica Srbije dodijelila je Bojani u Narodnom pozorištu u Beogradu nagradu Zlatna značka za dugogodišnji doprinos razvoju kulturnih djelatnosti.
Čak je sa bratom Nikolom Pekovićem bila i pobjednica 3. sezone TV emisije “Ja imam talenat” 2012. godine.
Opšte je prihvaćeno mišljenje da su gusle (tradicionalno) “muški” instrument. Upitana da li može da nabroji još neke žene guslarke koje su joj bile vodilje, kao i žene (i muškarci) koji su ispiracija njenoj jedinstvenoj karijeri, ova darovita mlada žena ističe da je istorija žena guslarki do skoro bila u velikoj senci, ali da ih ima.
– Kroz knjigu Ive Nenić “Guslarke i sviračice” kao i knjigu “Apoteoza srpskim guslama II” Dejana Tomića, objavljene su biografije na desetine žena guslarki. Velika preporuka na temu njihovog rada, prisutnosti i doprinosa guslarskoj praksi kroz vekove. Jedna od meni najzanimljivijih biografija jeste o guslarki Olgi Kovačević koja je još u XIX veku plenila scenom i publikom, a imala je želju i da otvori svoju guslarsku školu. Što se tiče guslara, mogu da izdvojim Boška Vujačića uz čije pevanje sam rasla i razvijala svoj stil – zaključuje Bojana Peković.
/Ona.rs/ /foto: Instagram/
