Ustavni sud BiH počeo je detaljno proučavati i udžbenike istorije, ali samo Republike Srpske, dok đaci u Federaciji godinama nesmetano uče sarajevsku verziju događaja iz proteklog rata u BiH. Današnjom odlukom potvrdili su zahtjev 13 poslanika iz BH parlamenta kojima je zasmetalo čak i faktografsko navođenje činjenica u udžbeniku istorije za 9. razred osnovne škole u Republici Srpskoj. U obrazloženju odluke, krnji Ustavni sud tvrdi, da bi sprovođenje osporenog Pravilnika proizvelo štetne posljedice i stvorilo atmosferu podjele među učenicima.
– Primjena tih dijelova pravilnika može potencijalno ugroziti ljudska prava učenika i nanijeti im znatnu štetu, koja se neće moći retroaktivno popraviti. Stoga je Ustavni sud ocijenio da je donošenje privremene mjere u interesu stranaka i pravilnog vođenja postupka – saopštio je krnji Ustavni sud BiH.
Podsjećamo, podnosiocima zahtjeva, ali i javnosti u Federaciji, problematično je što se u udžbenicima istorije za deveti razred spominju i prvi predsjednik Republike Srpske, Radovan Karadžić i general Ratko Mladić, iako je riječ isključivo o nekoliko šturih biografskih podataka. Paradoksalno je, poručuju iz Ministarstva prosvjete i kulture Republike Srpske, da je Ustavni sud obustavio primjenu pravilnika koji je, u momentu podnošenja zahtjeva, već prestao da važi, što, kažu, nije jedina proceduralna greška u ovom predmetu.
– Ustavni sud BiH, zanemarujući rok od trideset dana koji je ostavljen za izjašnjenje Ministarstvu prosvjete i kulture Republike Srpske, jasno je pokazao namjeru donošenja odluka koje nemaju nikakve veze sa pravom i čija je jedina namjera donošenje još jedne u nizu odluka na štetu Republike Srpske – saopšteno je iz Ministarstva.
Sličnog stava su i zvaničnici Republike Srpske u zajedničkim institucijama. Ni ova odluka kažu neće biti primjenjivana na teritoriji Republike Srpske, jer je cilj ovakvih i sličnih odluka isključivo njeno dalje razvlašćivanje i otimanje ustavnih nadležnosti. Smatraju da je na sceni i pokušaj revizije istorijskih činjenica.
– Ustavni sud kao takav, pokušava da radi reviziju tačnih istorijskih činjenica i da zabrani da se ono što se desilo u proteklom Odbrambeno-otadžbinskom ratu, djeca uče u školama. Naravno, to im neće poći za rukom – naveo je poslanik SNSD-a u PD PS BiH Milorad Kojić.
Iz Republičkog pedagoškog zavoda ranije su istakli da udžbenici istorije nisu mijenjani od 2016. godine, pa je nejasno zbog čega su baš sada postali predmet ovolikog interesovanja. Istoričarima je, sa druge strane, jasno da je riječ isključivo o političkim motivima.
– Uz dužno uvažavanje mojih kolega sa Univerziteta, ali takve političke bodove ne možete da uberete baš na polju hemije i matematike, je li. Možete na polju istorije. I to se sada, zapravo, zloupotrebljava – rekao je istoričar Borivoje Milošević.
Iako je Ustavni sud prilikom donošenja ove odluke naglasio da odluka o privremenoj mjeri ne prejudicira konačnu odluku, sudeći prema stavovima iz Republike Srpske, konačna odluka je da će učenici devetih razreda istoriju učiti kao i do sada.
RTRS
