Da li ste nekad obukli neki dio odjeće i onda je iznenada počela koža da vas svrbi? Ili ste na kraju dana skinuli pantalone i vidjeli osip po nogama? Nažalost, ovakvi problemi su učestali jer se našoj odjeći dodaje sve više hemikalija koje su obojene ili tretirane aditivima otpornim na mrlje i mirise. Neke od njih su iritanti koji čak mogu izazvati probleme sa disanjem ili sa kožom, a neki su toliko toksični da vam mogu promijeniti život.
Ovo je lista najčešće toksičnih hemikalija u našoj odjeći, pa u skladu sa tim možete lako da ih identifikujete na svojoj odjeći, piše Ona.rs.
Glifosat: Najčešće se koristi kao hebricid u uzgoju pamuka.
Izbjeljivač: To je izbjeljivač sa hlorom i koristi se za uklanjanje mrlja sa prirodnih vlakana i pamuka.
Formaldehid: Čini tkaninu bez nabora i nalazi se u pamuku i bilo čemu obojenom ili odštampanom.
Usporivači plamena: Za sprečavanje gorenja odjeće, a nalaze se u dječjoj odjeći.
Isparljiva organska jedinjenja (VOC): Nalaze se skoro svuda oko nas. Prisutni su u gotovom prirodnom i sintetičkom tekstilu (posebno sa printom), jer se koriste kao rastvarači.
Perfluorisne hemikalije (PFC): Koriste se za lijepljenje proizvoda i otpornost na mrlje na izdržljivoj odjeći. Nalaze se uglavnom u prirodnoj i sintetičkoj odjeći i opremi za kišu i vjetar.
Teški metali: Olovo, hrom, kadmijum i antimon koriste se za bojenje prirodnog i sintetičkog materijala, štavljenje kože i proizvodnju poliestera.
Ftalati: Koriste se za štampanje na bilo kom materijalu.
Amonijak: Daje otpornost na skupljanje prema prirodnim tkaninama
Zašto su ove hemikalije toliko problematične?
Većinu dana provodimo u odjeći, a čak i noću smo prekriveni tkaninom, što koži ne daje mnogo prostora da diše. Gorenavedene hemikalije su povezane sa endokrinim poremećajima, poremećajima štitaste žlijezde, problemima imunološkog sistema, reproduktivnom toksičnošću, pa čak i neplodnošću, srčanim oboljenjima i, što nije iznenađenje, rakom.
Najugroženija grupa su bebe i mala djeca. Izloženost ovim hemikalijama povezana je sa urođenim invaliditetom i malom porođajnom težinom, niskim koeficijentom inteligencije, ranim početkom puberteta, problemima u razvoju, uključujući mentalnu retardaciju i odloženim razvojem, piše “Whomesome“.
Tokom 2018. i 2019. godine u SAD je objavljen niz slučajeva u vezi sa toksičnim uniformama. Članovi posade nekoliko američkih avio-kompanija javili su se i rekli da su njihove uniforme otrovne i da im je muka. Pored toga, stjuardese su tvrdile da zbog uniformi gube kosu, izbijaju koprivnjače i pate od respiratornih problema.
Da li pranje odjeće pomaže?
Voljeli bismo da je ovo potvrdan odgovor, ali nažalost, nije tako jednostavno. Proces proizvodnje je dug, hemikalije duboko ulaze u strukture tkanine čineći je teškom.
Dodatni savjet
Uvijek operite odjeću prije nego što je prvi put obučete.
To će pomoći kod nekih toksina. I budite oprezni sa hemijskim čišćenjem.
Iako može izgledati kao dobra ideja da odjeću temeljito očistite, hemikalije koje koriste hemijsko čišćenje su veoma toksične za vas – da ne spominjemo životnu sredinu. Najbolje je da perete odjeću kod kuće koristeći prirodne deterdžente i na višim temperaturama. Ako bilo koja odjeća vidljivo propušta boju, najbolje je da je, nažalost, reciklirate ili operete nekoliko puta.
