Srpska pravoslavna crkva obilježava danas praznik Srđevdan, posvećen Svetim mučenicima Sergiju i Vakhu.
Sergije i Vakh bili su rimski dostojanstvenici na dvoru cara Maksimilijana, a zbog pripadnosti hrišćanskoj vjeri i odbijanja da se poklone rimskim bogovima posječeni su u Siriji, gdje je njihov kult uspostavljen i odakle se raširio po Istoku.
Sveti Sergije naročito je bio poštovan u gradu Rosafu, gdje je pogubljen. Taj grad je jedno vrijeme nosio ime Sergiopolis i u šestom vijeku bio veliko hodočasničko mjesto cijelog Istoka.
Pod carem Јustinijanom /527-565/ kult Svetih Sergija i Vakha raširio se na Zapad, naročito na prostoru između Drača i današnjeg Dubrovnika, gdje je, prema sačuvanim podacima, postojalo više od 15 crkava posvećenih ovim svecima.
Odatle se slavljenje Srđevdana širilo u unutrašnjost, tako da je ova slava u srednjovjekovnoj Zeti bila jedna od značajnijih. O tome svjedoči i crkva Svetih Sergija i Vakha na Bojani, koja je bila mjesto gdje su sahranjivani vladari dinastije Vojislavljević u 11. i 12. vijeku.
Nakon obnove krajem 13. vijeka, od srpske kraljice Јelene Anžujske i njenih sinova Dragutina i Milutina, ta crkva je mogla da primi 3.000 vjernika.
Prema predanju, prilikom prenosa moštiju Svetog Save iz Trnova, u Mileševu su prenesene i mošti Svetih Sergija i Vakha, gdje je od ranije postojao kult ovih svetitelja, o čemu svjedoče i njihove freske iz najranijeg perioda freskopisa u Mileševi.
Kao zanatlijsku slavu, Srđevdan slave obućari i opančari, a srpski narod smatra da je taj dan granica između jeseni i zime.
izvor / SRNA /
