Građani Istočnog Sarajeva, prvenstveno opština Istočno Novo Sarajevo, Istočna Ilidža i Trnovo, trebalo bi da, u narednim godinama, imaju uredno vodosnabdijevanje, a nepopularne redukcije vode, prema svemu sudeći, više neće biti potrebne.
Direktor preduzeća “Vodovod i kanalizacija” a.d. Istočno Sarajevo, LJubiša Lalović, rekao je da će, završetkom kapitalnog projekta kaptiranja izvorišta Grabski mlini, u trnovskom naselju Kijevo, i njegovim povezivanjem sa izvoritem Tilava, ali i drugim investicijama, biti obezbijeđene dodatne količine vode. To bi, prema njegovim riječima, trebalo da omogući redovnu isporuku vode građanima Istočnog Sarajeva u narednih 10 do 20 godina, objavljeno je na sajtu Grada.
Lalović kaže da je stanje na izvorištu dobro i da neće biti potrebe za redukovanom isporukom vode u opštinama Istočno Novo Sarajevo i Istočna Ilidža.
Istočno Sarajevo ima dovoljne količine pitke vode
Lalović navodi da je vodosnabdijevanje građana Istočnog Sarajeva uredno, bez obzira na sušu, koja se javila ranije nego prethodnih godina, kao posljedica globalnih klimatskih promjena.
„To nije problem samo Tilave, jer je i rijeka Miljacka u tom periodu potpuno presušila, vodostaj Željeznice je znatno opao, dok, recimo, rijeka Rajna nije bila plovna, a i neka jezera u našem okruženju su presušila“, naveo je Lalović, dodajući da stručnjaci najavljuju smanjenje količine pitke vode u svijetu, što je, kako kaže, Tilava već osjetila.
Direktor vodovodnog preduzeća kaže da je, u jednom periodu, na ovom izvorištu zabilježen istorijski minimum protoka vode, kada je teklo svega 64 litra vode u sekundi.
„Ove godine, ipak, nismo imali redukcije, za razliku od prošle godine, kada je bilo određenih problema. Kaptirali smo nova izvrišta, Topličinu i Kasipovac, na području opštine Istočno Novo Sarajevo, počeli smo realizaciju značajnih projekata, ispitivanje zemljišta u potrazi za podzemnim vodama i stvaranje uslova za obezbjeđenje dodatnih količina vode za potrebe građana“, istakao je Lalović.
Lalović ističe da je kiša, koja ovih dana pada, popravila stanje na izvorištu Tilava, sa kojeg se građani dvije opštine snabdijevaju vodom. Tilava je, kaže Lalović, kraško vrelo, a ne bunar ili akumulacija, i količina vode zavisi direktno od padavina.
„Izdašnost Tilave ove godine nije padala ispod 110 litara u sekundi, izvorište Toplik daje 35-40 litara vode, a dva izvorišta koja su kaptirana prošle godine daju oko 15 litara. Prošle godine smo obnovili i tačku spajanja sa Kantonom Sarajevo, čime smo stvorili mogućnost da, po potrebi, ako bude problema, povučemo određene količine vode“, pojasnio je Lalović.
Nesavjesna potrošnja tokom ljeta stvara probleme
Direktor Lalović pojašnjava da u našem vodovodnom sistemu postoji dovoljna količina pitke vode koja, prema međunarodnim standardima, može da zadovolji potrebe oko 100.000 stanovnika, ali da problem predstavljaju suša i nesavjesna potrošnja tokom ljetnih mjeseci.
„Iako smo u sistemu imali oko 170 litara vode u sekundi, dešavalo se da, u večernjim časovima, dođe do pada pritiska i ubrzanog praženja rezervoara, naročito tokom vikenda. Najveći problem bili su gumeni bazeni čije punjenje zahtijeva 4-10 kubnih metara vode, a ako uzmemo u obzir da građani na ovom području pune, recimo. 300 ili 400 takvih bazena, te da u isto vrijeme intenzivno zalivaju bašte, moramo znati da potrošnja vode tada poraste na 220 litara u sekundi. Jasno je da, ako u sistemu imate 170 litara, a trošite 220, deficit mora da dovede do ubrzanog praženja rezervoara. Tu količinu vode kasnije je teško nadoknaditi“, naveo je Lalović.
Lalović kaže da iz KP „Vodovod i kanalizacija“ Istočno Sarajevo često apeluju da građani racionalno troše vodu, jer nigdje u svijetu nije predviđeno da se pitka voda iz gradskog vodovoda koristi za zalivanje poljoporivrednih površina.
„Sistem vodosnabdijevanja nije sistem navodnjavanja. Zakon je u tom smislu jasan, čak i gradska odluka o vodosnabdijevanju kaže da je zabranjeno zalivanje bašta iz vodovodnog sistema, i to je tako svugdje u svijetu“, kategoričan je Lalović.
Imamo vodu, ali moramo dodatno poraditi na svojoj svijesti o potrebi očuvanja ovog prirodnog bisera, naglasio je Lalović.
Obezbijeđeno uredno vodosnabdijevanje u narednih 10-20 godina
Načelnici opština Istočno Novo Sarajevo, Istočna Ilidža i Trnovo sporazumno su, sa rukovodstvom KP „Vodovod i kanalizacija“ Istočno Sarajevo, dogovorili način na koji će projekat ‘Grabski mlini’ biti realizovan, radovi uveliko traju, a završetak projekta očekuje se za mjesec i po.
Ljubiša Lalović kaže da je riječ o značajnom projektu koji će poboljšati situaciju u gradskom sistemu vodosnabdijevanja i obezbijediti dodatne količine vode za građane sve tri gradske opštine. Pojašnjava da će, završetkom ovog projekta, vodovodni sistem Grabski mlini biti povezan sa vodovodnim sistemom Tilava, a radovi se odvijaju u dvije faze.
Vodovodni sistem Grabski mlini, navodi Lalović, skoro u potpunosti je devastiran tokom poplava koje su pogodile opštinu Trnovo, pa je trebalo pronaći način da se obnovi. Radnici ovog preduzeća su, dodaje, više od mjesec dana proveli u kanjonu rijeke Željeznice, nastojeći da saniraju štetu i obezbijede pitku vodu građanima Kijeva.
„Sanacija koja je tada urađena bila je privremenog karaktera, bilo je potrebno izvršiti trajnu sanaciju ovog sistema, zbog čega smo i počeli realizaciju projekta Grabski mlini. Radovi teku u dvije faze, prva faza podrazumijeva polaganje cjevovoda od izvorišta Grabski mlini do mjesta Oglavak, dužine oko 1.400 metara, gdje se spaja na postojeću vodovodnu mrežu. Uporedo s tim, bilo je potrebno izvršiti sanaciju pristupnog puta, koji je uništen klizištima, te izgraditi pumpnu stanicu pored samog izvorišta. Druga faza je izrada transportnog cjevovoda od naselja Kijevo do naselja Krupac i spajanje dva vodovodna sistema, što će omogućiti dopremanje vode iz sistema Grabski mlini, gdje trenutno ima oko 25 litara vode u sekundi viška“, rekao je Lalović.
Lalović je rekao da u finansiranju ovog projekta učestvuju Gradska uprava Istočno Sarajevo, koja je doznačila 250.000 KM subvencije, opština Istočno Novo Sarajevo, koja je izdvojila oko 300.000 KM, te opština Istočna Ilidža, koja će sa oko 300.000 KM finansirati radove koji budu izvođeni na njenom području. Radove izvodi KP „Vodovod i kanalizacija“ Istočno Sarajevo, a očekuje se i podrška Vlade Republike Srpske, dodao je Lalović.
„Ponosan sam na taj projekat, jer je to jedan od najkompleksnijih projekata koji u potpunosti izvodi ovo preduzeće. Radili smo i samo projektovanje, jer imamo inženjere građevinske i mašinske struke, kao i tri potpuno opremljene tehničke ekipe, a ovim projektom ćemo dokazati da možemo samostalno da realizujemo velike investicije“, naglasio je Lalović.
Istočno Sarajevo ne snabdijeva se vodom iz Kantona Sarajevo
Lalović izražava uvjerenje da će, završetkom projekta ‘Grabski mlini’, ali i ostalih aktivnosti koje sprovodi preduzeće KP „Vodovod i kanalizacija“ Istočno Sarajevo, građani Istočnog Sarajeva u narednih 10 do 20 godina imati uredno vodosnabdijevanje i dovoljne količine pitke vode.
„U saradnji sa Fondom za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske izvršena su geofizička i hidrogeološka istraživanja šireg područja Toplika i Tilave, gdje je utvrđena lokacija na kojoj bi se mogla očekivati određena količina podzemnih voda. Angažovana je firma koja na tom terenu vrši bušenje i, mada nećemo još iznositi u javnost konkretne informacije, možemo reći da smo optimisti, odnosno, da na tom području možemo očekivati značajne, dodatne, količine vode“, otkriva Lalović.
Lalović je demantovao informacije da ovo preduzeće uvozi vodu iz Kantona Sarajevo, ali naglašava da imaju dobru saradnju sa kantonalnim preduzećem.
„Ne zavisimo od sarajevskog vodovoda, niti se vodom snabdijevamo iz Kantona Sarajevo. Saradnja je, međutim, neophodna i biće nastavljena, jer imamo tačku spajanja sa koje bismo mogli, po potrebi, da povučemo određene količine vode. Prije ovih padavina, povlačili smo devet litara po sekundi tokom 20-ak dana, čime smo snabdijevali potrošače u naselju Dobrinja 4. Ako ponovimo da imamo svojih oko 170 litara u sekundi, vidimo da je to skoro zanemarljiva količina vode“, naveo je Lalović, dodajući da naselja Dobrinja 1 i Dobrinja 4 dijelom poripadaju Kantonu Sarajevo, ali da su u sastavu našeg vodovodnog sistema.
Lalović je podsjetio da je preduzeće iz Istočnog Sarajeva tokom 2017. godine izvozilo višak vode u Sarajevo, te naglasio da je uvijek spreman za dogovor i razmjenu, ukoliko se pojavi višak vode u vodovodnom sistemu Istočnog Sarajeva.
Cijena vode najniža u okruženju, voda redovno kontrolisana i bakteriološki ispravna
Cijena vode u Istočnom Sarajevi iznosi 0,82 KM po metru kubnom za domaćinstva i nije se mijenjala od 2011. godine, kaže direktor vodovodnog preduzeća.
„Cijena vode je mnogo niža od cijene koštanja i održavanja same mreže, tako da se preduzeće ne može finansirati samo od toga, nego moramo dodatno da angažujemo snage i zarađujemo novac. Možda će u neko dogledno vrijeme doći i do poskupljenja, ali trenutno imamo skoro najnižu cijenu u Republici Srpskoj“, rekao je Lalović.
Lalović naglašava da cijena vode ne treba da bude socijalna kategorija, ali da problem plaćanja za građane koji su u stanju socijalne potrebe treba da riješe opštine, što je i definisano u sporazumu koji je potpisan sa lokalnim zajednicama.
„Cijenu vode nismo povećavali, iako, zbog poskupljenja energenata i usluga, imamo veće rashode. Samo u ovoj godini, zbog povećanja cijene električne energije, goriva, minimalne cijene rada, imamo veće rashode za skoro pola miliona KM“, istakao je Lalović.
Mi ne prodajemo vodu, voda je javno dobro, naplaćujemo, zapravo, transport vode od izvorišta, prečišćavanje, snabdijevanje. Građani Istočnog Sarajeva piju fizički, bakteriološki i hemijski ispravu vodu, koja se redovno, tri puta mjesečno, kontroliše na sedam različitih lokacija. Čak i kada imamo velike padavine, zbog kojih dolazi do zamućenja, voda iz našeg sistema je prečišćena, bistra i bakteriološki ispravna, zaključio je Lalović.
/Izvor: Grad Istočno Sarajevo/
