Moguća nalazišta litijuma kao sirovine koja je dobila strateški značaj do sada u Bosni i Hercegovini nisu cjelovito istražena, a potvrđena su jedino u istočnom dijelu zemlje gdje su pronađene zalihe koje se procjenjuju na više od milion tona koncentrata. Taj su podatak danas potvrdili predstavnici “Centra za politiku i upravljanje”, nezavisne think tank organizacije iz Sarajeva, koja je zajedno sa klubom Zelenih u parlamentu BiH potaknula otvaranje javnih rasprava o kritičnim materijalima, njihovim potencijalnim nalazištima i količinama kojima država raspolaže kako bi mogla planirati njihovu eksploataciju, prenosi N1.
Potvrđena nalazišta litijuma u BiH – potencijal za budućnost
Bosna i Hercegovina posjeduje značajan rudni potencijal, a posljednja istraživanja potvrđuju postojanje značajnih nalazišta litijuma, strateške sirovine koja postaje ključna za budućnost energetske industrije, posebno u kontekstu proizvodnje baterija za električna vozila. Haris Abaspahić iz jedne organizacije koja se bavi prikupljanjem i sistematizacijom podataka o rudnim resursima u BiH, izjavio je da je pronađen litijum u istočnom dijelu zemlje, u opštini Lopare i Ugljevik, gdje je otkriveno više od milion tona koncentrisanih.
Iako su pronađena prva nalazišta, litijuma ima i uz rijeku Drinu, te u središnjem dijelu zemlje, a mogućnosti daljnjih istraživanja protežu se sve do Hercegovine. Ukupno je identificirano 143 lokacije BiH koje sadrže strateške i kritične sirovine, među kojima litijum zauzima posebno značajno mjesto.
Iako tačna količina litijuma još nije potpuno poznata, procjene se temelje na prethodnim istraživanjima, koja govore o mogućem postojanju 1,5 miliona tona litijum karbonata na području već spomenutih opština. Takođe, istraživanja su proširena područja opština Čajniče, Jezero, Šipovo, te Bijeljine, Zvornika i Brčkog, gdje se predviđa otkriće novih potencijalnih nalazišta.
Litijum je na popisu 30 kritičnih materijala koji imaju strateški značaj za Evropsku uniju, a nalazi se i na sličnom popisu Sjedinjenih Američkih Država. Stručnjaci prognoziraju da bi cijena litijuma mogla porasti do 42 puta do 2040. godine, s obzirom na planove za dekarbonizaciju i smanjenje emisije CO2 na globalnom nivou.
Procjene Svjetske banke i Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) sugerišu da bi sektor kritičnih sirovina, u kojem litijum ima ključnu ulogu, mogao postati finansijski značajniji od naftnog sektora u naredna dva desetljeća. U tom kontekstu, ovaj resurs predstavlja ne samo ekonomski potencijal za BiH, nego i izazov u pogledu zaštite okoline.
Saša Magazinović, zastupnik u Parlamentu BiH i predsjednik kluba Zelenih, ističe kako je nužno odmah otvoriti dijalog o eksploataciji litijuma u cijeloj zemlji, jer je riječ o strateškom pitanju koje zahtijeva pažljiv pristup. „Ovo je ekonomska prilika, ali i ekološki izazov“, izjavio je Magazinović, ističući važnost usklađivanja interesa razvoja industrije i očuvanja okoline.
Bosna i Hercegovina se, s obzirom na ove nove nalaze, nalazi na pragu značajnih promjena koje bi mogle oblikovati njen energetski i ekonomski sektor u budućnosti, uz potencijal da postane ključni igrač na globalnom tržištu.
Svjedoci smo kakav haos i proteste izazvali su informacije o mogućem iskopavanju litijuma u Srbiji, te možemo zaključiti da će se slična dešavanja veoma vjerovatno dešavati u BiH.
CENTRALNE VIJESTI
