Rogatički voćari su na mukama zbog prisustva velikih količina mahovine i lišajeva koji se udruženo pojavljaju kao paraziti u voćnjacima u nižim dijelovima opštine, posebno onih bližih vodotocima Drine i Prače.
Predsjednik opštinskog Udruženja voćara Slobodan Obrenović kaže da nemaju tačne podatke koliko je ugroženih stabala, ali je činjenica da ih je dosta u prečniku od oko petnaestak kilometara od jezera hidroelektrana Bajina Bašta na području Žepe, Tatinice i Starog Broda, i Višegrad na Drini, uzvodno prema Ustiprači, odnosno malih hidroelektrana Dub i Ustiprača na Prači odakle vlaga doseže do Rogatice i okolnih sela.
Obrenović kaže da je udruženje preporučivalo voćarima da krečnim rastvorom prskaju svoje voćnjake.
– S tim ciljem, u granicama mogućnosti, i materijalno smo pomagali voćarima u borbi s mahovinom i lišajem. Davali smo im na poslugu prskalicu za voće i nekoliko leđnih prskalica. Prema prispjelim informacijama sa terena rezultati su više nego skromni. Sve je više napadnutih stabala, ali i cijelih voćnjaka – upozorava Obrenović.
Viši stručni saradnik za voćarstvo u Područnoj jedinici Sokolac Resora za pružanje stručnih usluga u poljoprivredi pri resornom ministarstvu Dragan Bejatović objašnjava da je izraženija pojava mahovine i lišajeva na stablima starijeg doba sa slabijim imunitetom što dovodi do truljenja, sušenja i na kraju nestanka cijelih stabala, odnosno voćnjaka.
Za sve je kriv, dodaje Bejatović, sudar oštre planinske klime koja dolazi sa Sjemeća, Devetaka, pa i Romanije i nešto toplijeg vazduha sa jezera ukroćene Drine i Prače.
– Ta prirodna pojava udružena sa maglom koja tokom dana dugo traje pogoduje rastu lisne mahovine. Ispod nje se razvija mikrobiološki svijet koji oštećuje drvo i skuplja vlagu koja napadnuto stablo vremenom dovodi do potpunog uginuća. Sve što se dešava sa voćem odnosi se i na šume, posebno hrast i grab. Nisu pošteđene ni ostale vrste drveća – navodi Bejatović.
Prisustvo mahovine, kaže on, može biti pokazatelj da vrstama i sortama voća koje su posađene ne odgovaraju klimatski uslovi ili je previše vlage.
– Rješenje je u prevenciji i liječenju. Prevencija je saditi odgovarajuće sorte prema zemljištu i podneblju, a liječenje je mehaničko i hemijsko. Mehaničko liječenje pomoću grubih metalnih četki podrazumijeva uklanjanje sa grana i stabala prisutna “gnijezda” mahovine i lišajeva uz oprez da se ne ošteti kora stabala i mladih izdanaka. Što se tiče hemije, cijela stabla treba premazati krečnim mlijekom na početku i pri kraju zime. Krečenje bi trebalo da se izvede po sunčanom danu, sa temperaturom iznad dva stepena Celzijusa – rekao je Bejatović.
Broj
Prema podacima rogatičkog Odjeljenja za lokalni razvoj, privredu i društvene djelatnosti na području opštine od svih voćki najviše je šljiva. Njih ima oko 75.000 stabala različitih sorti, po oko 14.000 jabuka i krušaka, 1.600 trešanja, 1.500 oraha, a tu je i nešto višanja, breskvi i ostalog lisnatog voća.
