ROGATICA – Rogatica već godinama ima Turističku organizaciju, a nema zvaničnog vodiča.
To i nije veliki hendikep, jer tu su braća Brusin, Zdenko (65) i Boro (63), koji su u svako doba dana i godine raspoloženi da priskoče u pomoć i kažu riječ više o prirodnim ljepotama, kulturno-istorijskim i drugim znamenitostima pa čak i odvedu posjetioce na lice mjesta, ne samo u opštini nego i većem dijelu susjednih lokalnih zajednica.
Ono što je zanimljivo, riječ je o entuzijastima čije je porijeklo iz Novog Bečeja u Vojvodini, a u ove krajeve došli su zahvaljujući ocu Jovanu, koji je kao zaljubljenik u konje došao na Borike i zaposlio se u tadašnjoj ergeli konja bosansko-brdske i arapske pasmine, koja je nažalost ugašena prije četiri godine.
Jovan Brusin i njegova supruga Radmila sina Zdenka donijeli su u pelenama, a Boro se rodio na Borikama. Kao i mnogi drugi Vojvođani Jovan je na Borike donio i bicikl. Kupio ga je još za dječijih dana i sinu Zdenku, a kada je pristigao i svom Boru, kojima je ovo prevozno sredstvo postalo velika ljubav i hobi.
Nakon što se porodica Brusin preselila u Rogaticu biciklima su vrlo često prevaljivali udaljenost do Borika i nazad, a nisu im ostali nepoznati ni putevi do Sokoca, Han Pijeska, Višegrada, Goražda i drugih mjesta ovog kraja.
Tamo gdje se nije moglo stići biciklima Brusini su koristili autobuse i kamione koji su najčešće vozili balvane iz okolnih šuma, ali i pješke po blatu, snijegu, krševitim terenima, jarugama, dolovima i drugim nepristupačnim predjelima u uglavnom skromnoj odjeći i obući, posebno poslije Odbrambeno-otadžbinskog rata, kada su ostali bez sigurnih radnih mjesta i primanja.
– Bivalo se umorno, pokislo, žedno, a ponekad i gladno, ali se išlo. Iz čistog hobija obišli smo područje opštine Rogatica uzduž i poprijeko. Sjemeć, Tmor, Žepska planina sa njenim Zlovhom i Zvijezdom sa 1.399 metara nadmorske visine, prostrane šume Devetaka, Bokšanica, Vranovina i Gosina, Veliki Žep, vidikovac Baba u kanjonu Drine, Stari Brod pa i dijelovi Romanije sa Crvenim stojenama uključujući i sva druga po bilo čemu poznatija mjesta i posebno pećine u ovim krajevima koje znamo kao svoj džep – kažu uglas braća Brusin.
Stigli su i do Trebevića, Jahorine, Bjelašnice, Zelengore, i Maglića, ali i do Tare, Durmitora, Čvrsnice i Prenja pod motom, kako kažu, nekadašnjih ferijalaca: “Upoznaj domovinu da bi je volio”.
– Ono što na nas ostavlja poseban utisak na području Rogatice su pećine i svijet u njima. Najatraktivnija je svakako pećina Govještica, kojoj se pripisuje da je najveća u Republici Srpskoj i BiH, jer sa svojim odajama ima površinu od 9.870 metara uz obiman i fascinantan pećinski inventar u vidu stalaktita i stalagnita – priča Boro za “Glas”.
Tu je, dodaje, i pećina Pogorelica sa 1.435 metara i Golubovićka pećina u kojoj se nalazi “inventar” za koji se tvrdi da je star najmanje 1.200 godina. U tom krugu je i pećina Banja stijena sa ostacima grnčarije iz praistorijskog doba i sve je to, što je posebno značajno, ušlo u područje tek formiranog parka prirode “Prača”, zbog čega će, nadaju se Brusini, doći do veće brige o održavanju i zaštiti ovog prirodnog nasljeđa.
Područje opštine Rogatica, nastavljaju priču braća Brusin, obiluje i brojnim kulturno-istorijskim znamenitostima.
Tu su ostaci srednjovjekovnih gradova Borač, prestonica poznate vlastele Pavlović nedaleko od Rogatice i Vratar u Žepi, a posebna atrakcija ovog kraja su srednjovjekovni stećci. U opštini ih je oko 2.700 različitog oblika i ukrasa. Među njima je i nekropola Borak, koja je 2008. godine sa svojih više od 220 stećaka proglašena nacionalnim spomenikom BiH.
Nije zanemarljiva i nekropola u Lađevinama, Gornjem Osovu i na Varošištima, Andrićev most na Žepi i Redžep-pašina kula u Žepi i kolonija antičkih spomenika lapida u krugu Doma zdravlja “Dr Zoran Mitrović” u Rogatici. Hodati područjem opštine, naglašava Zdenko, bila bi grehota, a ne vidjeti Bereški vodopad u Rakitnici te vodopad i više jezerca na Pršinom potoku.
Biljno bogatstvo
Zdenko Brusin kaže da područje Rogatice obiluje biljnim bogatstvom. Pažnju, između ostalih, zaokuplja kultna sasa, odnosno šukunđed, kako se ova biljka zove u narodu te međeđa lijeska na Borikama, za koju botaničari tvrde da je stara skoro 500 godina.
GLAS SRPSKE