Ustavni sud Republike Srpske nije prihvatio inicijativu za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti odluke o proglašenju vanrednog stanja za teritoriju Republike Srpske koju je donijela Narodna skupština, jer smatra da je parlament bio ovlašten da je donese.
Ustavni sud je na današnjoj sjednici u Banjaluci ocijenio da je parlament Srpske bio ovlašten da na prijedlog Vlade donese odluku kojom je zbog nastale epidemiološke situacije usljed pojave virusa korona proglašeno vanredno stanje na teritoriji Srpske.
U saopštenju Ustavnog suda se navodi da su uzeli u obzir i činjenicu da je Savjet ministara BiH, 17. marta 2020. godine, donio odluku o proglašenju stanja prirodne ili druge nesreće na području BiH da bi se smanjio rizik od ubrzanog širenja infekcije i omogućilo angažovanje dodatnih resursa za odgovor na ovu javnozdravstvenu prijetnju.
– Nastala epidemiološka situacija je, bez dileme, dovela do visokog stepena ugroženosti zdravlja i života građana, što samo po sebi predstavlja ugrožavanje bezbjednosti. Donošenje pomenute odluke uslovljeno je i činjenicom da su novonastale okolnosti, zbog postojećeg zdravstvenog rizika, onemogućile sazivanje i održavanje sjednica Narodne skupštine – navodi se u saopštenju.
Prema mišljenju Ustavnog suda, zakonodavac je shodno svojoj cjelishodnoj procjeni situacije nastale pojavom pandemije donio osporenu odluku rukovodeći se, pri tome, prevashodno opštim interesom cjelokupne društvene zajednice i potrebom preduzimanja neophodnih mjera s ciljem zaštite ovog interesa, koji je u ovom slučaju sadržan u zaštiti javnog zdravlja.
– Zbog toga je po našoj ocjeni osporena odluka u cjelosti saglasna Ustavu Srpske, te je u funkciji zaštite Ustavom zaštićenih vrijednosti – konstatuje se u saopštenju.
Ustavni sud je donio i odluke u predmetima kojim je utvrdio da zaključci Republičkog štaba za vanredne situacije o ograničenju i zabrani kretanja na teritoriji Srpske od 31. marta, 6. aprila, 27. aprila i 5. maja prošle godine u vrijeme važenja, nisu bili saglasni sa Ustavom, Zakonom o zaštiti i spasavanju u vanrednim situacijama i Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti.
– Ustavni sud je utvrdio da je Štab, donoseći osporene zaključke, prekoračio svoja ovlaštenja operativno-stručnog tijela formiranog za koordinaciju i rukovođenje prilikom zaštite i spasavanja na teritoriji Republike, shodno relevantnim odredbama Zakona o zaštiti i spasavanju u vanrednim situacijama – saopšteno je iz ovog suda.
Ustavni sud je na tom planu utvrdio da Štab nije bio ovlašten ni da, u smislu odgovarajućih odredaba Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti, ograniči kretanje u zaraženom i ugroženom području, imajući u vidu nadležnosti ministra zdravlja i socijalne zaštite u ovom kontekstu.
– Ustavni sud je konstatovao da se samo zakonom mogu uvesti ograničenja kretanja ukoliko je to neophodno radi zaštite bezbjednosti i zdravlja ljudi, te da Republički štab za vanredne situacije nije bio ovlašten da osporenim aktima ograniči i zabrani kretanje na teritoriji Srpske. Postupajući na ovakav način, ovo tijelo je, suprotno Ustavu, na sebe preuzelo zakonodavna ovlaštenja Narodne skupštine, čime je postupilo suprotno zajamčenim načelima vladavine prava i podjele vlasti – navedeno je u saopštenju Ustavnog suda.
Sud je odlučio i da jedna od odredaba pravilnika o tehničkim karakteristikama računarskog sistema za nadzor nad priređivanjem igara na sreću nije u saglasnosti sa Ustavom Srpske i Zakonom o igrama na sreću.
– Neustavnost ove odredbe pravilnika, kojeg je donio ministar finansija u Vladi Republike Srpske, kojom je priređivačima igara na sreću propisano plaćanje troškova obezbjeđivanja računarskog sistema, Ustavni sud je utvrdio s obzirom na to da ministar nije imao ovlaštenje da propiše ove troškove. Naime, budući da nijedna odredba Zakona o igrama na sreću priređivačima igara na sreću ne propisuje obavezu plaćanja navedenih troškova, Ustavni sud je ocijenio da je ministar donošenjem osporene norme prekoračio granice ovlaštenja koja su mu data zakonom, čime je došlo do povrede ustavnog načela zakonitosti – saopšteno je iz ovog suda.
Ustavni sud je donio odluke kojima su odbijeni prijedlozi, odnosno nisu prihvaćene inicijative, za pokretanje postupka za ocjenu ustavnosti pojedinih odredaba Zakona o advokaturi, Zakona o prekršajima i Zakona o socijalnoj zaštiti, te za ocjenu ustavnosti i zakonitosti pojedinih podzakonskih akata.
Ova sudska institucija je donijela i odluku kojom je utvrđeno da više odredaba pravilnika o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta opštinske uprave u Stanarima, koje je donio načelnik te opštine, nisu u saglasnosti sa Ustavom i pojedinim zakonima, te da dio tarife komunalnih taksi odluke o komunalnim taksama opštine Šipovo nije u saglasnosti sa Ustavom i Zakonom o komunalnim taksama, jer jedinice lokalne samouprave nisu ovlaštene da prilikom određivanja visine lokalnih komunalnih taksa propisuju druge kriterijume osim predviđenih zakonom.
